ADLİ VE İDARİ YARGI ADALET KOMİSYONLARININ
YAPISI VE İŞLEYİŞİ
GENEL OLARAK
Adalet Komisyonlarının kuruluş ve görevleri, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 113, 114 ve 115 inci maddelerinde hüküm altına alınmıştır. Adalet Komisyonları, idari birimdir. Yargılama faaliyetleri bulunmamaktadır. Yaptıkları görev idari işlem niteliğinde olup, Anayasanın 125 inci maddesi gereğince yargı denetimine tabidir. Her Ağır Ceza Merkezi, Bölge İdari Mahkemesi ve Devlet Güvenlik Mahkemesinde Adalet Komisyonu bulunmaktadır. Halen 133 Ağır Ceza Merkezi ve 8 Devlet Güvenlik Mahkemesi olmak üzere 141 Adli Yargı Adalet Komisyonu ile 25 Bölge İdare Mahkemesinin bulunduğu yerde İdari Yargı Adalet Komisyonu bulunmaktadır.
ADALET KOMİSYONLARININ KURULUŞU
Adalet Komisyonlarının kuruluşu 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 113 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Komisyonlar üye tam sayısı ile toplanır ve oy çokluğuyla karar verebilirler. Her Adalet Komisyonunun bulunduğu yerde bir yazı işleri müdürü ile yeteri kadar memurdan oluşan bir büro bulunur.
Adli Yargı Adalet Komisyonları
Adli Yargı Adalet Komisyonlarının kuruluşu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 113 üncü maddesinin (a) bendinde düzenlenmiştir. Ağır Ceza Merkezleri ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin bulunduğu yerlerde kurulmuştur. Bir başkan, iki asıl, bir yedek üyeden oluşmaktadır. Komisyonun bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcısı komisyonun doğal asıl üyesidir. Komisyon Başkanı ile bir asıl üye ve bir yedek üyesi Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca o yer hakimleri arasından seçilir. Başkanın yokluğunda komisyona hakim olan asıl üye başkanlık eder. Cumhuriyet Başsavcısının yokluğunda ise kendisine vekalet eden Cumhuriyet Savcısı komisyona katılır.
İdari Yargı Adalet Komisyonları
İdari Yargı Adalet Komisyonu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 113 üncü maddesinin (b) bendinde düzenlenmiştir. İdari Yargı Adalet Komisyonları; Bölge İdare Mahkemelerinin bulunduğu yerlerde kurulmuştur. Bölge İdare Mahkemesi Başkanının Başkanlığında, iki asıl ve bir yedek üyesi Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenecek idari yargı hakimlerinden oluşmaktadır. Başkanın yokluğunda komisyona kıdemli asıl üye başkanlık eder. Üyelerden birinin komisyona başkanlık etmesi veya yokluğunda yedek üye komisyona katılır.
ADALET KOMİSYONU MEMURLARI
Kimlerin Adalet Komisyonu memurları olduğu 280 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 114 üncü maddesinde genel olarak belirtilmiştir. 114. a) (...) (1) Bütün ilk derece Adalet Mahkemelerinin Adliyeye bağlı dairelerin yazı işleri müdürleri, yazı işleri müdür yardımcıları, zabıt katipleri, yardımcı hizmetler sınıfı memurları ve diğer müdür ve memurların; b) Bölge İdare, idare ve vergi mahkemelerinde görevli yazı işleri müdürleri, yazı işleri müdür yardımcıları, zabıt katipleri, yardımcı hizmetler sınıfı memurları ile diğer müdür ve memurların; ./.. SAYFA-2 114 üncü maddede sözkonusu memurlar tahdidi olarak sayılmamıştır.
190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanunu Hükmünde Kararname ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarına kadro ihdas edilmiş ve bu kadroların ünvanları gösterilmiştir.
Bu nedenle, Atamalar dahil tüm özlük işlemleri Adalet Komisyonlarına ait olan kadrolar şunlardır:
ADALET KOMİSYONLARININ GÖREVLERİ
Adalet Komisyonlarının görevleri 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 114 üncü maddesinde açıklanmıştır.
Adalet Komisyonları; 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun özel hükümleri ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Adalet Bakanlığı Memur Sınav-Atama ve Nakil Yönetmeliği, Adalet Bakanlığı Görevde Yükselme Yönetmeliği ve ilgili mevzuat uyarınca, atama işlemleri Adalet Komisyonunca yapılan personelin ;
CEZAEVİ İZLEME KURULU
Aksaray Yargı Çevresi Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Kurulu 21.06.2001 tarihinde 24439 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4681 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik uyarınca, Aksaray Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonunca Cezaevi İzlimi Kurulu oluşturulmaktadır.
Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulunun Görevleri:
Ceza İnfaz Kurumları ve tutukevlerinde infaz ve ıslah uygulamalarına ilişkin işlem ve faaliyetleri yerinde görmek, incelemek, yönetici ve görevlilerden bilgi almak,hükümlü ve tutukluları dinlemek, hükümlü ve tutukluların sağlık ve yaşam koşulları iş güvenlik, sevk ve nakil işlemleri ile ilgili olarak gördükleri aksaklık ve eksiklikleri yetkili mercilere iletmek, yaptıkları tespitleri ve aldıkları bilgileri değerlendirerek en az üç ayda bir rapor düzenlemek, raporun bir örneğini Adalet Bakanlığına, İzleme Kurulunun bulunduğu Yargı çevresindeki infaz Hakimliği ile CumhuriyetBaşsavcılığına , gerektiğinde ayrıca T.B.M.M. İnsan Hakları İnceleme Konisyonu Başkanlığına göndermektir.
Ancak kurul üyeleri, görevleri sırasında edindikleri bilgileri ve düzenlenen raporları yetkili mercilerin izni olmaksızın açıklayamazlar.
Aksaray Yargı Çevresi Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Kurulu Çalışmaları
Kurul, Aksaray Adli Yargı Adalet Komisyonunca düzenlenen tanıtım ve eğitim programını tamamladıktan sonra çalışmalarına başlar.
Kurul, Aksaray Yargı çevresindeki Ceza İnfaz Kurum ve Tutukevlerini periyodik olarak ziyaret eder ve ziyaretlerden sonra değerlendirme yapmak üzere toplantılar düzenler. Bu bağlamda Aksaray Kapalı Ceza İnfaz kurumu ve Şereflikoçhisar Kapalı ceza İnfaz kurumu cezaevlerine ziyaretler gerçekleştirilmekttedir. Ziyaretlerde bire bir veya toplu olduğu gibi yazılı istekler üzerine de görüşmeler yapılmaktadır.
Bağımsız bir sivil toplum örgütü niteliğindeki kurul, görevinin bilinci içerisinde çalışmalarını sağlıklı bir şekilde yetkili mercilerle olumlu bir diyalog içinde sürdürmüş ve sürdürmeye çaba gösterecektir.
Kurul 3'er aylık dönemlerle rapor düzenlemektedir.